เทศกาลไหว้พระจันทร์ เทศกาลของชาวจีนที่สืบทอดกันมา เราชาวไทยเองก็รับวัฒนธรรมนี้มาด้วย จึงมีการนำขนมไหว้พระจันทร์มาไหว้ในเทศกาล หลายคนสงสัยว่าทำไมต้องไหว้พระจันทร์ เราจึงนำตำนานเกี่ยวกับเทศกาลไหว้พระจันทร์มาฝาก จะได้เข้าใจเทศกาลไหว้พระจันทร์มากขึ้น
วันไหว้พระจันทร์
เทศกาลวันไหว้พระจันทร์ เป็นเทศกาลที่มีความสำคัญสำหรับคนจีนมากเป็นอันดับสองรองจากเทศกาลตรุษจีน ซึ่งตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 8 ของทุกปี โดยจะตรงกับเดือนกันยายน หรือตุลาคม อยู่ในช่วงกลางฤดูใบไม้ร่วง ชาวจีนจึงเรียกว่า “จงชิว”แปลว่า กลางฤดูใบไม้ร่วง เป็นประเพณีที่ชาวจีนถือปฏิบัติสืบต่อกันมานับพันปี
ตำนานเกี่ยวกับวันไหว้พระจันทร์
เนื่องจากเป็นประเพณีของชาวจีนที่สืบทอดกันมานาน จึงมีตำนานเกี่ยวกับวันไหว้พระจันทร์มากมาย แต่ส่วนใหญ่เกี่ยวกับเทพธิดาฉางเอ๋อ
ตำนานเทพธิดาฉางเอ๋อ
เทพธิดาแห่งดวงจันทร์ ที่ชื่อ “ฉางเอ๋อ” เป็นหญิงคนรักของ โฮวอี้ นักยิงธนูแห่งสวรรค์ ที่ใช้ธนูยิงดวงอาทิตย์ตกลงไปถึง 9 ดวงจากทั้งหมด 10 ดวง ซึ่งเป็นการกระทำที่ฝ่าฝืนบัญชาสวรรค์ จึงโดนลงทัณฑ์ให้ไปใช้ชีวิตธรรมดาเช่นมนุษย์ทั่วไปบนโลกมนุษย์กับฉางเอ๋อ แต่แล้วโฮวอี้ก็ถูกคนสนิททรยศฆ่าตาย ส่วนฉางเอ๋อนางได้ดื่มน้ำอมฤตเพื่อที่จะมีชีวิตอมตะ แล้วเหาะกลับไปยังดวงจันทร์อีกครั้งตามลำพังด้วยความเศร้า
ตำนานในยุคของฮั่นเหวินตี้ แห่งราชวงศ์ฮั่น
กษัตริย์ฮั่นเหวินตี้ ได้ทรงพระสุบินว่า พระองค์ลอยขึ้นไปเที่ยวชมพระราชวังบนดวงจันทร์ และได้พบกับฉางเอ๋อกำลังร่ายรำอยู่อย่างงดงาม พระองค์ทรงเกษมสำราญเป็นอย่างยิ่ง กระทั่งเมื่อตื่นพระบรรทม จึงมีรับสั่งให้นางสนมแต่งตัวและร่ายรำเลียนแบบเทพธิดาฉางเอ๋อ จนแพร่หลายไปสู่ราษฎรและเป็นประเพณีสืบมา ทำให้หญิงสาวชาวจีนจะสวดขอพรจากฉางเอ๋อเพื่อที่ขอให้มีความเยาว์วัยและงดงามตลอดไป
ตำนานกระต่ายบนดวงจันทร์
ปีหนึ่งในเมืองปักกิ่งเกิดโรคอหิวาระบาดหนัก เมื่อเทพธิดาฉางเอ๋อซึ่ง จึงส่งกระต่ายหยกที่มีหน้าที่ตำยาอยู่บนดวงจันทร์ ให้ลงมารักษาโรคชาวบ้าน กระต่ายหยกแปลงกายเป็นหญิงสาวออกรักษาผู้คนหายจากโรค หลังจากกำจัดโรคให้ชาวเมืองจนหมดแล้ว กระต่ายหยกก็กลับขึ้นไปยังดวงจันทร์ นับแต่นั้นมาชาวบ้านจึงได้กราบไหว้บูชาเทพเจ้ากระต่ายในวันไหว้พระจันทร์ด้วย
เทศกาลไหว้พระจันทร์ของคนจีนเป็นประเพณีสืบทอดกันมาหลายพันปี ซึ่งตำนานที่นำมาฝากเป็นเรื่องที่เล่าขานต่อๆกันมา และยังมีอีกหลายตำนานแต่ยังคงเกี่ยวข้องกับ “เทพธิดาฉางเอ๋อ” ทั้งสิ้น
