คนไทยมีวัฒนธรรมที่นิยมปฏิบัติกันมาคือ “การจุดธูป” ไหว้พระหรือไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ ทำบุญเข้าวัดเข้าศาลเจ้า ก็ต้องมีการจุดธูป มากบ้างน้อยบ้างแล้วแต่สถานที่และความเชื่อ แต่ทราบไหมว่าควันจากธูปส่งผลเสียต่อสุขภาพอย่างมาก อันตรายพอๆกับควันจากบุหรี่เลยทีเดียว
สารการควันธูป
ธูปประกอบด้วย ผงไม้หอมบดละเอียด,น้ำมันหอมระเหย, สารยึดเกาะ (กาว) และไม้ไผ่สำหรับทำด้ามธูป ดังนั้นเมื่อเราจุดธูป 1 กรัม สิ่งที่เราจะได้รับมีดังนี้
1.ฝุ่นละออง 45 มิลลิกรัม แต่ในขณะที่บุหรี่ในปริมาณที่เท่ากันจะให้ฝุ่นละอองเพียง 10 กรัม ซึ่งฝุ่นละอองเหล่านี้จะดูดซับสารอินทรีย์ระเหยง่ายไว้บนผิว และนำสารเข้าสู่ร่างกาย
2.ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์และคาร์บอนมอนอกไซด์ ที่เกิดขึ้นระหว่างการเผาไหม้
3.สารอินทรีย์อันตาย ได้แก่ เบนซีน (benzene), 1,3-บิวทาไดอีน (1,3-butadiene) และสารประกอบพอลีอะโรมาติกไฮโดรคาร์บอน เช่น เบนโซเอไพรีน (benzo[a]pyrene)
อันตรายจากควันธูป
1.ฝุ่นละออง PM2.5 : ควันธูปปล่อยฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM2.5 ซึ่งสามารถเข้าสู่ปอดและกระแสเลือด ส่งผลต่อระบบทางเดินหายใจ เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหอบหืด โรคหลอดลมอักเสบ และมะเร็งปอด
2.สารก่อมะเร็ง : ควันธูปมีสารก่อมะเร็งหลายชนิด เช่น เบนซิน ไนโตรเจนไดออกไซด์ สารก่อมะเร็งเหล่านี้เมื่อสูดดมเข้าไปเป็นเวลานาน จะเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งปอด โรคมะเร็งกล่องเสียง โรคมะเร็งต่อมน้ำเหลือง
3.โรคระบบทางเดินหายใจ : ควันธูปเป็นฝุ่นละอองขนาดเล็ก เมื่อสูดดมเข้าไปจะระคายเคืองต่อระบบทางเดินหายใจ ทำให้เกิดอาการแสบตา แสบจมูก คัดจมูก น้ำมูก ไอ จาม หายใจลำบาก
4.โรคหัวใจและหลอดเลือด : ควันธูปทำให้เกิดมลพิษทางอากาศ ส่งผลต่อระบบหัวใจและหลอดเลือด เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจ โรคหลอดเลือดสมอง
5.โรคภูมิแพ้ : ควันธูปเป้นตัวกระตุ้นให้เกิดอาการภูมิแพ้ กำเริบ
6.อันตรายต่อเด็ก : เด็กเล็กมีความเสี่ยงต่ออันตรายจากควันธูปมากกว่าผู้ใหญ่ เพราะระบบทางเดินหายใจยังพัฒนาไม่เต็มที่
การสูดดมควันธูปต่อเนื่องกันเวลานาน อาจส่งผลต่อความสามารถในการรับรู้ และการจดจำในผู้สูงอายุด้อยลง รวมถึงการทำงานเชื่อมโยงกันภายในสมองมีประสิทธิภาพแย่ลง
การลดความเสี่ยงจากควันธูป
1.ใช้ธูปปริมาณที่น้อยลง
2.จุดธูปในที่อากาศถ่ายเทได้สะดวก
3.สวมหน้ากาก หากต้องเผชิญกับควันธูปในปริมาณมากๆ
4.ล้างมือให้สะอาดหลังจากสัมผัสธูป
5.เลือกใช้ธูปที่ใช้ส่วนผสมจากธรรมชาติ ไม่มีสารเคมี
6.หากต้องการจุดธูปในบ้าน อาจเปลี่ยนมาใช้ธูปไฟฟ้าแทน ไม่มีควันปลอดภัย
ควันจากธูปส่งผลเสียต่อสุขภาพ เพราะมีสารที่เป็นอันตราย จึงควรหลีกเลี่ยง โดยเฉพาะผู้สูงอายุ เด็ก และผู้ป่วย เพราะหากสูดดมนานอาจทำให้ระคายเคืองจมูก ไอ หายใจลำบากและหมดสติดได้
